Naar school tot je 23ste: zin of onzin?

Verplicht naar school tot je 23ste in plaats van je 18e: zo wil de Rotterdamse wethouder Hugo de Jonge voorkomen dat jongeren zonder diploma op de arbeidsmarkt belanden. De Wereldomroep peilde op een Amsterdamse school of leraren en leerlingen iets zien in het plan.

De kans dat diplomaloze jongeren in de bijstand terecht komen is groot. 'Het verschil tussen wel of geen diploma is het verschil tussen een valse start of een vliegende start op de arbeidsmarkt', zegt De Jonge. Hij wil zijn plan eerst uitvoeren in één Rotterdamse wijk. Uiteindelijk moet het een landelijke wet worden.

Elk jaar gaan in Nederland 38.000 jongeren zonder diploma van school. Zouden die nu echt geholpen zijn als ze tot hun 23ste in de schoolbanken moeten blijven? Jazeker, denkt Jolanda Hogewind, directeur van het Calvijn met Junior College in Amsterdam. De school is gespecialiseerd in praktijkgericht onderwijs.

Meer kans
'Ik ben ervan overtuigd dat het leven makkelijker wordt als je een startkwalificatie (diploma) hebt', zegt directeur Hogewind. 'Dan word je bij een sollicitatie meer serieus genomen door een werkgever, en ook maak je meer kans als je wilt doorstromen naar een andere opleiding.'
Zij ziet dus wel iets in het plan van wethouder De Jonge. Maar ze voegt er wel aan toe dat je er met repressie alleen niet komt. Een school moet zich zelf ook inspannen om het aantrekkelijk te maken voor de leerlingen.

Spijt
Ze haalt er twee van haar leerlingen bij, de 19-jarige Elif en de 18-jarige Okan. Zij kennen veel jongeren die de school vroegtijdig hebben verlaten. 'Op een gegeven moment hadden ze geen zin meer. En nu zitten ze zonder diploma, en ze hebben spijt', vertelt Elif over vrienden van haar.
Die vrienden hebben wel allemaal werk gevonden. Maar, zegt ze: 'met een diploma kom je verder'. 'Ik zou zo iemand niet dwingen naar school te gaan', zegt Okan. 'Maar ik zou hem wel als tip geven dat hij naar de toekomst moet kijken, wat er over tien jaar gaat gebeuren, of over vijf jaar.'

Te makkelijk
Dat overzicht, die blik op de toekomst, is juist voor veel jongeren moeilijk, zegt directeur Hogewind. De uitvallers zijn niet zozeer kinderen voor wie de school te moeilijk is. Voor hen bestaan aangepaste programma's.
Soms zijn het juist leerlingen voor wie de school te makkelijk is. Daardoor vervelen ze zich en kunnen ze de concentratie niet meer opbrengen. Maar vaker nog zijn het jongeren met problemen thuis, voor wie school volstrekt geen centrale plaats meer in hun leven inneemt.

Hangplek
De docenten van het Calvijn met Junior College zijn er van overtuigd dat je er niet komt met alléén een verplichting om naar school te gaan. 'Niet iedereen is gebaat bij in een schoolbankje zitten', zegt Sofyan Mbarki, een van de teammanagers van de school.
'Als je kijkt naar de redenen van verzuim en schooluitval, dan is het vaak dat ze ongemotiveerd zijn. Sommigen hebben er meer aan als ze met hun handen aan het werk kunnen gaan en één dag per week naar school. Als je ze allemaal verplicht om tot hun 23ste naar school te gaan, dan heb je een klas met twintig ongemotiveerde jongens en meisjes en wordt de school een hangplek.'

Trouwen op school
Voor Elif en Okan, die aan het Calvijn met Junior College in het laatste jaar van hun kappersopleiding zitten, bestaat dat risico niet. Zij zijn enorm gemotiveerd en betrokken bij de school. 'Mijn vader zegt soms: je gaat zeker ook op school trouwen', zegt Elif.  'Het is hier mijn tweede huis, ik ben gewend hier.’
Maar ze is wel blij dat ze zelf niet tot haar 23ste op school hoeft te blijven. 'Als ik eenmaal mijn diploma heb, wil ik gaan werken. Ik zit hier al zes jaar, dat is genoeg.'