China: prestatiedrang op steeds jongere leeftijd
Dat er een grote drang is om uit te blinken en te presteren in China is niet nieuw. Maar door de groei van zowel economie als bevolking, worden Chinese kinderen op steeds jongere leeftijd aangemoedigd en vaak ook verplicht een bredere opleiding te volgen en meer kennis te vergaren. De sociale ontwikkeling van kinderen op de basisschool blijft hierdoor achter.
Deze Chinese ‘pupillen’, kinderen in de leeftijd van 6 tot 12 jaar, worden al vroeg op het belang van leren en studeren gewezen. Tegenwoordig gaat de meerderheid van de Chinese kinderen naast de normale ‘public school’ (basisschool) ook naar zogenaamde cram schools. Deze cram schools, genoemd naar het Engelse woord voor hard studeren, zijn gespecialiseerde privéscholen die de kinderen trainen in specifieke doelen en vakken, over het algemeen om er voor te zorgen dat ze slagen voor toelatingsexamens voor de (betere) middelbare scholen.
Cram schools
CHet aantal Chinese kinderen dat naar cram schools gaat stijgt aanzienlijk. Hoewel deze scholen in Oost-Azië al een tijd als gewoon worden beschouwd, is het in China bijzonder om te zien dat een groeiend aantal scholieren zich veel meer focust op het winnen van schoolwedstrijden dan op het ontwikkelen van vaardigheden en kennis. Wu-Di, een 25-jarige lerares op een cram school in Beijing, kan dit verklaren. “Door de éénkindpolitiek zijn ouders bang de toekomst van hun enige kind te verpesten. Deze ouders willen niet achterblijven in het zorgen voor extra onderwijs voor hun kind. Als zij zien dat alle andere kinderen naar de extra lessen gaan en deelnemen aan competities, dan voelen zij zich verplicht dit ook voor hun kind te doen.”
Vooral de vakken wiskunde en Engels worden als belangrijk beschouwd. De competities voor de ‘Math Olympiad’ zijn een van de meest prestigieuze wedstrijden voor basisschoolleerlingen. In Nederland kennen wij ook de Wiskunde Olympiade, maar waar het in Nederland vooral om de eer gaat, gaat het in China om het winnen, de prestatie en uiteindelijk de beloning van een goede middelbare school. Ook op het gebied van de Engelse taal bestaat een serieuze test, de Star Test of English. Hoewel deze wedstrijden niet mee tellen voor je schoolcijfers, denken veel ouders dat deze certificaten zullen zorgen voor een mooie toekomst voor hun kind.
Basisschoolleven
Chinese kinderen zijn dus vanaf jonge leeftijd druk met school. KangKang, een 8-jarig jongetje uit Beijing, volgt naast de gewone lessen van de basisschool ook lessen via de cram school zoals Engels, wiskunde en hij leert robots bouwen. KangKang staat elke dag om zes uur op om naar school te gaan. “Dan hebben we tot vier uur les en dan ga ik naar huis om mijn huiswerk te maken. Na het eten rust ik een half uurtje uit om daarna weer anderhalf tot twee uur aan school te werken.” Niet alleen doordeweeks, maar ook in het weekend gaan de lessen gewoon door met vier uur les in zowel wiskunde als Engels op zaterdag en zondag.
Xisi, een 7-jarig meisje uit Beijing, is ook druk in haar jonge bestaan. Naast de basisschoolvakken, volgt Xisi via de cram school gymnastiek, dansen, wiskunde, Engels, pianoles en krijgt ze taaltraining. Daarom eet ze meestal op weg naar huis, om vervolgens thuis weer onderwijs te volgen bij een privéleraar. In het weekend heeft ze ook nog eens acht lessen te volgen. Vrije tijd zit er niet echt in. “Ik denk dat ik in de week een uur buiten speel, dan ga ik lekker fietsen. Verder speel ik niet met vrienden, maar met m’n poppen”, aldus Xisi.
De kinderen zijn dus ook ’s avonds en in het weekend bezig met leren en werken aan school. Het sociale leven van deze kinderen staat op een erg laag pitje. De moeder van KangKang heeft hier gemengde gevoelens over. “Natuurlijk is het niet leuk dat mijn zoon zo veel voor school moet doen en weinig vrije tijd heeft, maar wij hopen dat hij hierdoor naar een goede middelbare school kan. Hopelijk kunnen wij hem daarna naar het buitenland laten gaan en kennis op laten doen in andere landen. Daarnaast gaat bijna elk kind in onze omgeving naar een cram school, dus de kinderen weten ook niet beter.” De moeder van Xisi valt haar bij. “In de situatie waarin wij leven heeft elk kind dat ik ken zo’n leven, het is wat dat betreft normaal te noemen. Soms kunnen de kinderen ook zelf kiezen welke extra lessen ze willen volgen, zoals bij ons. Toch hoor je ook van veel ouders dat zij dat zelf bepalen, dat is nu eenmaal de realiteit.”
Een goed voorbeeld voor de drang naar hoge cijfers van kinderen, al dan niet gesteund door of onder druk van hun ouders, is het feit dat een van de meest besproken onderwerpen tussen de ouders de cijfers en scores van elkaars kroost zijn. Tijdens het wachten buiten school lijkt het nergens anders over te gaan. Xisi’s moeder: “Dan worden de resultaten van de kinderen met elkaar vergeleken. En heeft de ander een hoger cijfer dan jouw kind, wordt er gevraagd hoe je dat gedaan hebt en welke leraren hiervoor gebruikt zijn. Dat gedrag wordt dan gekopieerd. Daar wordt je af en toe best wel moe van.”
Kritiek
Alhoewel de cram schools als ook de competities in Engels en wiskunde steeds populairder lijken te worden in de grote steden, vragen leraren en ouders zich af hoe heilzaam ze zijn. Zo zijn er allerlei redenen waarom het niet goed is dat deze jonge kinderen al zo vroeg zo veel moeten leren. Allereerst zegt leraar Engels Ding Yonghua dat “het niet goed is voor kinderen van deze leeftijd al zo veel te leren. Zij leren bijvoorbeeld de grammatica op deze leeftijd niet in de context. Als ze het dan in de juiste context moeten gebruiken, weten ze niet welk woord ze moeten gebruiken. Een student kan wel een 10 hebben voor grammatica, maar hij of zijn kan wellicht niet eens een normale zin maken.”
Dat is niet de enige kritiek. “Als studenten niet goed presteren bij de wedstrijden, zorgt dat ervoor dat ze minder zin hebben om te leren. Verder worden de kinderen door de hoeveelheid informatie opgeleid als antwoordmachines. Daarmee bedoel ik dat als ze het examen hebben gehaald, ze alles weer vergeten”, aldus Ding. Waar of niet, de ouders worden door deze kritiek niet snel overgehaald hun kinderen dan maar niet naar extra scholen te sturen.
Verandering
De huidige situatie voor de Chinese jongeren verschilt van die van tien of twintig jaar geleden. Dat de druk om te leren en te presteren groter is geworden en de ruimte en tijd om buiten te spelen en een socialer leven te leiden minder is geworden, beamen beide moeders. “Wij kenden in onze tijd nog geen cram schools of leraren die bij ons thuis les gaven. Wij speelden lekker buiten met kinderen uit de buurt of we waren buiten bezig in onze eigen tuin. Nu leef je toch in hogere gebouwen, waardoor je wat dat betreft minder mogelijkheden hebt”, aldus KangKangs moeder.
“Toch zit er ook een andere kant aan het verhaal”, vindt de moeder van Xisi. “Xisi’s leven is wel op een bepaalde manier beter te noemen in vergelijking met toen wij klein en jong waren. Zij heeft namelijk op dit moment veel meer mogelijkheden om zich te ontwikkelen. Ik wilde bijvoorbeeld vroeger zelf ook dansen, maar toen waren er geen mogelijkheden om dat te doen.”
Het gebrek aan een sociaal leven bij de kinderen is voor beide moeders wel een issue. Het streven naar een gulden middenweg tussen vrije tijd en school is de prioriteit. “Als KangKang klaar is met zijn huiswerk sturen we hem naar beneden om te gaan spelen. Over het algemeen is het helaas zo dat er dan niemand is om mee te spelen, omdat alle kinderen aan hun huiswerk zitten.” Ook Xisi’s moeder stimuleert haar dochters sociale bestaan. “Als er op hetzelfde moment lessen en activiteiten zijn, stel ik voor naar die activiteit te gaan, terwijl er heel veel ouders zijn die andere prioriteiten stellen. Ik heb het gevoel dat mijn dochter op dit moment ook beter omgaat met andere kinderen dan anderen. Die zie je toch al snel discussies hebben of ruzie maken. Het sociale aspect wordt onderschat.”
Kortom, het aantal kinderen op cram schools in China groeit, met name door de angst van de ouders om hun kind te weinig mogelijkheden te geven voor een succesvolle toekomst. De gedachte is dat een kind niet vroeg genoeg kan beginnen met leren en kennis vergaren om vervolgens op een goede middelbare school terecht te komen en via deze middelbare school weer toegelaten te worden op een prestigieuze universiteit. De moeders van KangKang en Xisi zijn het in ieder geval over een ding eens: “Een fijn, goed mens zijn is belangrijker dan hoge cijfers.”
Reacties
Een reactie posten