Pleidooi voor een school vol vrije tijd

Wie of wat inspireert de leerling van de toekomst? 

 

 

 

Met die vraag als rode draad vierden de lerarenopleidingen aan de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden gisteren het veertigjarig bestaan. De middag was gewijd aan workshops die een deel van het antwoord moesten geven. In de ochtend gaf onder anderen Gert Biesta zijn visie op het onderwijs. 

 

Biesta werkt aan de universiteit van Stirling in Schotland en werkt aan de Nederlandse vertaling van zijn boek Good Education in the Age of Measurement. Centraal daarin staat zijn kritiek op het ‘verleren’ van het onderwijs. ,,Als je de taal analyseert waarmee we over onderwijs praten, dan komt het woord leren daar steeds prominenter in voor. Met als dieptepunt twee scholen die wilden fuseren, en liever niet meer school genoemd wilden worden, want dat klonk zo negatief. Daarom noemden ze zich centre for learning.” 

 

Maar leren is niet hetzelfde als onderwijzen, stelt Biesta. In het onderwijs gaat het erom dat je van iemand iets leert dat waarde heeft. ,,Zodra je over leren praat, gaat het al snel over het proces. Over effectiviteit. Maar effectiviteit is geen waarde in zichzelf. Het is heel moeilijk om in die termen nog te komen tot een discussie over wat goed onderwijs is.”

Biesta bepleit dus een verbreding van dat gesprek over onderwijs. ,,Volgens mij is de rol van onderwijs het verbinden van kind en wereld.” Tegenwoordig ligt daarbij de nadruk erg op het brengen van de wereld in het kind, vindt Biesta. Informatiepompen, klaarstomen voor de samenleving. ,,Maar ik vind dat we zo moeten onderwijzen dat we er ook voor zorgen dat het kind goed in de wereld komt.” 

 

Biesta stelt dat het pedagogische proces dan pas begint. ,,Zodra je in de wereld komt, ervaar je weerstand. Dat is een cruciale ervaring.” Op weerstand kun je verschillend reageren. Weerstand overwinnen, je terugtrekken. ,,Onderwijs en opvoeding werken in het gebied tussen die extremen. Dat is waar een dialoog plaatsvindt tussen mens en wereld. Dat is vaak frustrerend. Maar die frustratie is een essentieel onderdeel van wat het betekent om in de wereld te zijn.” 

 

Willen onderwijzers daarbij helpen, dan gaat het om tijd en aandacht voor het kind. ,, Het woord school komt van het Griekse schole, wat vrije tijd betekent. Een tijd zonder vereisten en belangen. Ik zou naar analogie van de slow food-beweging voor een slow school willen pleiten.” 

 

Leeuwarden |  Friesch Dagblad zaterdag 26 november 2011